Het zwevende dak van Zakopane
Het ‘Tatra-huis’ van Jan Karpiel junior en Marcin Steindel is een eigentijdse vertaling van de traditionele Zakopane-stijl. Met dit project in de Poolse wintersportplaats slaan de twee architecten een nieuwe richting in. Glas, beton en aluminium worden op harmonische wijze gecombineerd met het lokaal dominerende materiaal hout. De Zakopane-stijl vertoont gelijkenis met de Heimatstil van de Alpenlanden en is dus sterk beïnvloed door traditionele houtbouwtechnieken. Moderne huizen zijn er maar weinig. Jan Karpiel en Marcin Steindel brengen daar nu verandering in: „Wij willen Zakopane een nieuwe, hedendaagse uitstraling geven”, vertelt Jan Karpiel junior. Het ‘Tatra-huis’ is een gedurfde eerste stap in deze richting.
Het weekendhuis ligt aan de rand van Zakopane en heeft een uniek uitzicht op de bergen van de Hoge Tatra. Dit uitzicht vormt de kern van het concept. Het is karakteristiek voor het huis en dient daarom zo min mogelijk te worden beperkt. De hele zuidzijde is van glas. De ramen zijn gemonteerd in verzonken profielen in de vloer en in het plafond. Ze verdwijnen volledig en bieden zo een vrij en adembenemend uitzicht op de hoogste bergen van Polen. Het klassieke schuine dag lijkt plots te zweven.
Naast het glas aan de zuidzijde wordt bij dit huis hout met beton en aluminium gecombineerd. Deze materialen transporteren de stoffige Zakopane-stijl naar het heden. Tegenwoordig is het veelvuldige bekroonde huis een markant punt in de Poolse wintersportplaats. De bouw was nogal omstreden. „Het huis is anders. Dat zijn de mensen hier niet gewend”, vertelt Marcin Steindel. Naast het huis staat een kleine kerk, de huizen in de omgeving zijn allemaal van hout en steen en gebouwd in klassieke stijl. „Beton is daarentegen een soort moderne steen”, meent de architect. Qua afmetingen past het huis goed bij zijn buren.
Karpiel en Steindel: „Het is een nieuwe taal van de architectuur.” „Het is gewaagd. „Voor sommigen te gewaagd.” Maar met het ‘Tatra-huis’ hebben ze hun eigen stijl, hun signatuur, ontwikkeld. Inmiddels verheugt deze stijl zich in een toenemende populariteit. „We krijgen veel aanvragen van klanten. Ze kennen onze stijl en ze willen deze stijl”, vertelt Karpiel, die nog vers in herinnering heeft hoe zwaar de weg erheen was. „We moesten de mening en de kijk van de mensen hier veranderen.”
„De architectuur is goed voor deze regio”, zeggen de architecten, overtuigd van hun visie. Aluminium speelt bij hun objecten een steeds grotere rol. Ze vinden het een prettig materiaal om mee te werken. Karpiel en Steindel: „In Polen heb je alleen maar staal.” Maar aluminium heeft veel betere eigenschappen en kan veelzijdig worden toegepast. Het opvallende dak van het ‘Tatra-huis’ is uniek in Zakopane en is bekleed met PREFALZ in de kwaliteit P.10 in antraciet.
Marcin Uroda heeft het PREFA dak gerealiseerd. Hij is handwerker, dakdekker en directeur van Blacharstwo budowlane Uroda Macin. „PREFA aluminium is veel beter dan staal”, meent Uroda. Ten eerste is het flexibeler en daarnaast roest het niet. Dat zijn belangrijke eigenschappen voor de nieuwe architectuur en voor de vaak slechte weersomstandigheden in de Hoge Tatra. De winter van 2018/19 was erg koud met in het dal tot wel 1,80 meter sneeuw. Marcin Uroda heeft snel geleerd met het PREFA materiaal te werken. Als belangrijk voordeel van het omvangrijke assortiment noemt hij naast de flexibiliteit het totaalsysteem. „De losse elementen passen perfect bij elkaar”, benadrukt Uroda. De grootste uitdaging was daarom misschien wel de omgeving en de buren van het project te overtuigen. De technische realisatie zelf was voor de dak- en gevelspecialist geen enkel probleem. Tegenwoordig is het ‘Tatra-huis’ niet meer het enige huis met een aluminium dak.
